Πώς νιώθει ένας γονιός που έχει χάσει βίαια το παιδί του; Πώς διαχειρίζεται κανείς ένα τέτοιο βαρύ πένθος και πώς μεταβάλλονται τα συναισθήματα με το πέρασμα του χρόνου; Πώς συνδέεται η ατομική οδύνη της απώλειας με το συλλογικό αίσθημα και τις αντιδράσεις μιας κοινωνίας; Όταν η Μαρία Λουκά και η Μυρτώ Πατσαλίδου ετοίμαζαν το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Πένθος – Αυτοί που Μένουν», που προβάλλεται σήμερα, στις 21.30, στην Αίθουσα Τζον Κασσαβέτης, στην Αποθήκη 1 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αλλά και online μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα της διοργάνωσης, δεν μπορούσαν να φανταστούν πως την ημέρα της πρεμιέρα του θα ήταν τόσο τραγικά επίκαιρο.
Το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, που στέρησε βίαια τη ζωή 57 συνανθρώπων μας, οι περισσότεροι νέα παιδιά γεμάτα όνειρα για το μέλλον, και βύθισε στο πένθος ολόκληρη τη χώρα, σηματοδοτεί ένα ακόμη τραγικό γεγονός που θα γραφτεί στην ιστορία με μελανά χρώματα. Οι οικογένειες των θυμάτων βιώνουν το πρώτο σοκ της απώλειας γνωρίζοντας πως οι ζωές τους δεν θα είναι ποτέ πια οι ίδιες από δω και στο εξής, όσα χρόνια κι αν περάσουν.
Γεγονός που επιβεβαιώνεται στο ντοκιμαντέρ από τις μαρτυρίεςτριών ανθρώπων που βρέθηκαν πριν από κάποια χρόνια στην τραγική ίδια θέση, και συνεχίζουν να σηκώνουν τον βαρύτερο σταυρό που μπορεί να υπάρξει στη ζωή, αυτόν του βίαιου αποχωρισμού του παιδιού από τον γονιό του.
«Δεν θα τούς συγχωρήσω ποτέ στη ζωή μου γι’ αυτή την αδικία. Δεν αξίζουν συγχώρεση. Είμαι 75 χρονών και με τσάκισαν» λέει συντετριμμένος ο πατέρας του Σεχζάτ Λουκμάν, του 27χρονου από το Πακιστάν που δέχτηκε θανάσιμες μαχαιριές, στις 17 Γενάρη του 2013, από δύο χρυσαυγίτες, ξημερώματα, ενώ πήγαινε με το ποδήλατό του από το Περιστέρι στα Πετράλωνα για να πιάσει δουλειά στη λαϊκή.
Το σκηνικό της δολοφονίας του, παραπέμπει σε μία ακόμη δολοφονία του συντάραξε συθέμελα τη χώρα, την ίδια εκείνη χρονιά, μόλις λίγους μήνες αργότερα. Αυτή αντιφασίστα καλλιτέχνη της ραπ, Παύλου Φύσσα, του χτυπήθηκε θανάσιμα από το μαχαίρι του χρυσαυγίτη Γιώργου Ρουπακιά, στο Κερατσίνι. Μια ενέδρα θανάτου που κινητοποίησε την δικαιοσύνη αλλά και την κοινή γνώμη ενάντια στην εγκληματική, όπως αποδείχτηκε οργάνωση της Χρυσής Αυγής.
«Θα φύγουμε από τη ζωή μ΄ αυτό το βάρος: ότι εμείς χάσαμε το παιδί μας από τον φασισμό αυτής της χώρας» εξομολογείται στο ντοκιμαντέρ η Μάγδα Φύσσα που έδωσε σκληρή μάχη προκειμένου να καταδικαστούν αυτοί που στέρησαν τη ζωή από τον πολυαγαπημένο της γιο.
Ανίκανος να συμβιβαστεί με την απώλεια του παιδιού του και κυρίως να ξεχάσει τον άγριο τρόπο με τον οποίο δολοφονήθηκε όταν, τον Σεπτέμβριο του 2018, βρέθηκε εγκλωβισμένος σε κοσμηματοπωλείο της Ομόνοιας και δέχτηκε ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τον ιδιοκτήτη του και έναν μεσίτη, εμφανίζεται οπατέρας του Ζακ Κωστόπουλου: «Πολλοί γονείς έχουν χάσεις τα παιδιά τους. Αλλά το να βλέπεις το παιδί σου να το σκοτώνουν με αυτόν τον τρόπο δεν μπορεί να το συλλάβει ανθρώπινος νους» λέει ο ίδιος εμφανώς συντετριμμένος.
Και μπορεί οι τρεις παραπάνω περιπτώσεις που καταγράφονται στο ντοκιμαντέρ να αναφέρονται σε θύματα φασιστικής, ρατσιστικής και ομοφοβικής βίας, η απερίγραπτη οδύνη, ωστόσο, αλλά και οι αντιδράσεις όλων των γονιών που χάνουν τα παιδιά τους, είναι κοινές, σε όλες τις περιπτώσεις. Το τραύμα τους παραμένει ανεπούλωτο για μια ολόκληρη ζωή, ο αγώνας τους για την τιμωρία όσων ευθύνονται σκληρός και ασταμάτητος και η ταύτιση ολόκληρης της κοινωνίας μαζί τους, μέσα από μαζικές διαμαρτυρίες δεδομένη.
Γιατί ο κόσμος της απώλειας και του πένθους είναι πάντα ποτισμένος με το ανυπόφορο αίσθημα μιας ασύληπτης αδικίας που δεν θα έπρεπε να έχει συμβεί.