Ο "μαέστρος" του ιταλικού κινηματογράφου κι ένας από τους μεγαλύτερους Ιταλούς σκηνοθέτες απεβίωσε στη Ρώμη, σε ηλικία 77 ετών μετά από μακρόχρονη μάχη με ανίατη ασθένεια.
Εκτός από σκηνοθέτης ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι ήταν ποιητής, παραγωγός, και συγγραφέας. Ο δημιουργός της μυθικής ταινίας «Το τελευταίο τανγκό στο Παρίσι», του «Τελευταίου Αυτοκράτορα» και του «Μικρού Βούδα» σημάδεψε τον παγκόσμιο κινηματογράφο με ταινίες αριστουργήματα.
Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, έφτιαχνε ταινίες για τις μάζες αλλά και για τον ίδιο του τον εαυτό.
Είχε τιμηθεί με τον Χρυσό Λέοντα το 2007 στο Φεστιβάλ της Βενετίας, είχε πάρει τον τιμητικό Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών, ενώ το 1988 είχε τιμηθεί με το Όσκαρ Καλύτερης Σκηνοθεσίας για τον Τελευταίο Αυτοκράτορα.
Γεννήθηκε στις 16 Μαρτίου του 1941 στην Πάρμα. Ήταν ο μεγάλος γιός της Νινέτας – δασκάλας στο επάγγελμα – και του Αττίλιο Μπερτολούτσι ο οποίος ήταν ποιητής, ιστορικός τέχνης, ανθρωπολόγος και κριτικός κινηματογράφου. Η μητέρα του είχε γεννηθεί στην Αυστραλία από Ιταλό πατέρα, ενώ η μητέρα της ήταν Ιρλανδή. Ο Μπερτολούτσι μεγαλώνοντας σε ένα καλλιτεχνικό περιβάλλον άρχισε να γράφει από τα 15 του χρόνια και σάρωνε τα βραβεία σε όλους τους διαγωνισμούς. Φίλοι των γονιών του ιερά τέρατα του ιταλικού κινηματογράφου. Ένας από αυτούς ο Πιερ Πάολο Παζολίνι ο οποίος τον πήρε βοηθό του στην σκηνοθεσία του Ακατόνε το 1961.
Αρχικά, ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι ήθελε να γίνει ποιητής. Σπούδασε Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης αλλά η συναναστροφή του με τον Παζολίνι άλλαξε την πορεία του.
«Το τελευταίο ταγκό στο Παρίσι»
Και ήρθε το 1972 όταν τάραξε τα νερά του παγκόσμιου κινηματογράφου όταν σκηνοθέτησε το «Τελευταίο Τανγκό στο Παρίσι» με πρωταγωνιστές τον Μάρλον Μπράντο και την Μαρία Σνάιντερ. Μια ταινία με ακραίες ερωτικές σκηνές που θεωρήθηκε σταθμός αφού έμεινε στην ιστορία για την περίφημη σκηνή του βιασμού της 19χρονης τότε Μαρία Σνάιντερ από τον Μάρλον Μπράντο με το βούτυρο.
Ειδικά γι’ αυτή την σκηνή η Μαρία Σνάιντερ δεν γνώριζε τίποτα και το ήξεραν μόνο ο Μπερτολούτσι και ο Μπράντο. Το αποκάλυψε η ίδια το 2007 όταν είπε ότι τα δάκρυά της ήταν αληθινά στην σκηνή.
Ο ίδιος ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι είχε πει το 2013 ότι της το είχαν αποκρύψει για να είναι πιο ρεαλιστική η σκηνή. Όμως, αυτό σημάδεψε τόσο τη νεαρή πρωταγωνίστρια που έγινε ναρκομανής και αυτοκτονική. Ο σκηνοθέτης το πλήρωσε ακριβά αφού του απαγγέλθηκαν κατηγορίες και η ίδια η ταινία υπέστη λογοκρισία και όλα τα αντίγραφά της καταστράφηκαν. Επίσης του αφαιρέθηκαν τα πολιτικά δικαιώματα για πέντε χρόνια και καταδικάστηκε σε 4 μήνες με αναστολή. Το 1978 το Εφετείο της Μπολόνια διέταξε τρία αντίγραφα της ταινίας να διατηρηθούν στην Εθνική Βιβλιοθήκη Κινηματογράφου με την επισήμανση να μην γίνει ποτέ η προβολή τους.
Ακολούθησαν ταινίες – σταθμοί όπως το 1900 με διεθνές καστ ηθοποιών όπως ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ, ο Ντόναλντ Σάδερλαντ κ.α.
Το 1987 ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι σκηνοθέτησε τον «Τελευταίο Αυτοκράτορα». Η δημιουργία της ταινίας κράτησε τρία χρόνια και έδωσε στον Μπερτολούτσι το Όσκαρ σκηνοθεσίας και άλλα 8 για την ταινία!
Ο Μπερτολούτσι ήταν άθεος. Οι ταινίες του ήταν κατ’ εξοχήν πολιτικές. Δηλωμένος Μαρξιστής ο Μπερτολούτσι μέσα από τις ταινίες του προέβαλλε τις πολιτικές του απόψεις.
Από τις πιο διασημότερες ταινίες του ήταν το «Τσάι στη Σαχάρα» και “Io ballo da sola”, ένας ύμνος στην αξία της ζωής. «Πρόκειται για τον κορυφαίο δημιουργώ της ιταλικής Νουβέλ Βάγκ», γράφει σήμερα ο Τύπος.
Το 2003 με το “Οι Ονειροπόλοι” ο Μπερτολούτσι «επιστρέφει» στο 1968, αλλά σε μια εντελώς ιδιωτική διάσταση με τρεις νέους, οι οποίοι, ενώ το Παρίσι φλέγεται, ανακαλύπτουν την σεξουαλική τους ταυτότητα. Το 2012, ο μεγάλος ιταλός σκηνοθέτης γυρίζει το τελευταίο του έργο στην Ρώμη, «Εγώ και εσύ», έναν έντονο διάλογο μεταξύ δυο αδελφών.
Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι έζησε, κατά κύριο λόγο, στην Αιώνια Πόλη και στο Λονδίνο. Με έντονη ευαισθησία και ενδιαφέρον για όλη την ευρωπαϊκή πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Και για τον λόγο αυτό, ήταν από τους πιο ένθερμους και ειλικρινείς υποστηρικτές των Ελλήνων που βρήκαν καταφύγιο στην Ιταλία αντιστεκόμενοι στην στρατιωτική δικτατορία.
Οι ταινίες του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι
1964: Πριν την επανάσταση
1970: Η στρατηγική της αράχνης
1970: Ο κονφορμίστας
1972: Το τελευταίο τανγκό στο Παρίσι
1976: 1900
1987: Ο τελευταίος αυτοκράτορας
1993: Ο μικρός Βούδας
2003: Οι ονειροπόλοι
2012: Εγώ και εσύ
