1½ κιλό μήλα
4½ φλιτζάνια ζάχαρη
½ φλιτζάνι νερό
χυμό και ξύσμα από 1½ λεμόνι
¾ φλιτζανιού κακάο
1 μπαστουνάκι βανίλια
2 κουτ. σούπας Grand Marnier ή Cointreau (προαιρετικά)
Καθαρίζετε τα μήλα και τα κόβετε σε μικρούς κύβους. Μαζεύετε τις φλούδες και τα κουκούτσια και τα τυλίγετε σε πουγκάκι με ένα τουλπάνι.
Βάζετε τα μήλα σε κατσαρόλα μαζί με το νερό, το πουγκί με τις φλούδες, το χυμό και το ξύσμα λεμονιού και βράζετε σε χαμηλή φωτιά για 20 λεπτά περίπου, μέχρι να μαλακώσουν τα μήλα. Αφαιρείτε το πουγκί.
Πολτοποιείτε τα μήλα στο μπλέντερ και τα μεταφέρετε πάλι στην κατσαρόλα. Κοσκινίζετε τη ζάχαρη με το κακάο, ρίχνετε το μίγμα στον πουρέ των μήλων και ανακατεύετε μέχρι η ζάχαρη να λιώσει εντελώς. Προσθέτετε τη βανίλια και σιγοβράζετε ανακατεύοντας κάθε τόσο, μέχρι να δέσει η μαρμελάδα (δοκιμάζετε αν έχει πήξει ρίχνοντας λίγες σταγόνες σε ένα πιατάκι: αν σχηματίζει κόμπο, τότε η μαρμελάδα είναι έτοιμη).
Απομακρύνετε την κατσαρόλα από τη φωτιά, αφαιρείτε τη βανίλια και προσθέτετε (αν χρησιμοποιήσετε) το ποτό.
Γεμίζετε αποστειρωμένα βάζα με τη ζεστή μαρμελάδα και βιδώνετε το καπάκι τους. Τα αναποδογυρίζετε και αφήνετε τη μαρμελάδα να κρυώσει εντελώς. Κατόπιν την αποθηκεύετε σε δροσερό και σκοτεινό μέρος.