Η πανδημία του κορονοϊού έχει «παγώσει» την οικονομική δραστηριότητα στις περισσότερες χώρες του πλανήτη.
Ο μεγαλύτερος «ασθενής» του κορονοϊού, ωστόσο, είναι ο τουρισμός. Περιορισμοί στα ταξίδια, αεροπορικές εταιρείες στα όρια κατάρρευσης, κλειστά ξενοδοχεία και υποδομές, είναι μόλις λίγα από τα κομμάτια του καταστροφικού «παζλ» που συμπληρώνει κάθε μέρα η πανδημία του κορονοϊού. Η ανησυχία είναι ακόμα μεγαλύτερη στις χώρες που βασίζουν ένα σημαντικό τμήμα του ΑΕΠ τους στον τουρισμό, όπως η Ελλάδα.
Κορονοϊός: Το ελληνικό Plan B για την τόνωση του τουρισμού
Το καλοκαίρι πλησιάζει πλέον… απειλητικά και οι φορείς του τουρισμού στην Ελλάδα σχεδιάζουν ήδη τα Plan B.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής του ΣΕΤΕ, μεταξύ των μέτρων που θα πρέπει να ληφθούν το επόμενο διάστημα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων είναι και η εκπόνηση προγράμματος προβολής του εγχώριου τουριστικού προϊόντος, το οποίο θα στοχεύει και σε άλλες χώρες εκτός από εκείνες οι οποίες παραδοσιακά τροφοδοτούν τον τουρισμό.
Διαχρονικά, οι περισσότεροι επισκέπτες προέρχονται από κράτη με τα οποία υπάρχουν καλές διμερείς σχέσεις, όπως η Βρετανία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, ο αριθμός των τουριστών από τις χώρες αυτές αναμένεται να είναι χαμηλότερος σε σχέση με τα προηγούμενα έτη δεδομένου ότι έχουν υποστεί σοβαρό πλήγμα από την πανδημία του Covid – 19.
Στροφή στις βαλκανικές χώρες
Ειδικότερα οι χώρες των Βαλκανίων θα μπορούσαν να παίξουν τη φετινή τουριστική περίοδο σημαντικό ρόλο δεδομένου ότι κάθε χρόνο περίπου 10 εκατομμύρια επισκέπτες φτάνουν στην Ελλάδα οδικώς, με τους περισσότερους από αυτούς να προέρχονται από χώρες των Βαλκανίων.
Χαμηλότερος από τα περασμένα έτη αναμένεται να είναι και ο αριθμός των επισκεπτών από χώρες της βόρειας Ευρώπης και ειδικά της Σκανδιναβίας, καθώς ο τρόπος με τον οποία κράτη όπως η Σουηδία επέλεξαν να αντιμετωπίσουν την κρίση του κορονοϊού προκαλεί προβληματισμό.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Ρέτσο ανησυχία προκαλεί και η στάση της Ρωσίας δεδομένου ότι η χώρα δεν έχει μπει καν στη διαδικασία καταμέτρησης των κρουσμάτων του Covid – 19 .
Το πιθανότερο σενάριο είναι να υπάρξει ζήτηση από τη Ρωσία τους επόμενους μήνες, ωστόσο δεν είναι σίγουρο ότι οι Ρώσοι που επιθυμούν να επισκεφτούν την Ελλάδα θα εξυπηρετηθούν απρόσκοπτα με την έκδοση βίζας λόγω της έλλειψης υπαλλήλων σε προξενεία και πρεσβείες.
Ρόλο στην τόνωση της εγχώριας ζήτησης θα μπορούσε να παίξει και η εσωτερική αγορά, η οποία ωστόσο τα τελευταία έτη αντιπροσωπεύει μόλις το 10% της συνολικής αγοράς του τουρισμού στην Ελλάδα ενώ δεν έχει ουσιαστικό αντίκρισμα στο ΑΕΠ.
Όπως εκτίμησε ο κ. Ρέτσος ο στόχος είναι η επανεκκίνηση της τουριστικής βιομηχανίας το τρίτο τρίμηνο του 2020 – κυρίως από τον Αύγουστο και μετά – και η ανάκτηση μέρους των απωλειών από την υγειονομική κρίση το τελευταίο τρίμηνο του έτους με την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου έως το Νοέμβριο.
Σε ό,τι αφορά την επανεκκίνηση της οικονομίας, ο Γιάννης Ρέτσος ανέφερε ότι από τον επόμενο μήνα θα ξεκινήσει συντονισμένη προσπάθεια σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τη σταδιακή άρση των μέτρων.
Ταυτόχρονο με την προοδευτική χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, θα ξεκινήσουν παρεμβάσεις που θα επιτρέψουν την επανεκκίνηση των μετακινήσεων οι οποίες παίζουν καταλυτικό ρόλο για τον τουρισμό και τη λειτουργία της οικονομίας γενικότερα.
Μεταξύ αυτών ενδέχεται να είναι η διενέργεια ανιχνευτικών ελέγχων σε μεγάλη κλίμακα (massive testing) και η προσκόμιση πιστοποιητικών υγείας με τα οποία οι ταξιδιώτες θα αποδεικνύουν ότι δεν είναι φορείς του Covid – 19. Όπως είπε ο κ. Ρέτσος αυτές οι δύο προτάσεις εξετάζονται σοβαρά από ορισμένες χώρες και κυρίως από τη Γερμανία.
Ένα παρόμοιο μέτρο έχει θέσει σε ισχύ η Γαλλία από τις 6 Απριλίου, σύμφωνα με το οποίο οι ταξιδιώτες που επιθυμούν να ταξιδέψουν στη Γαλλία θα πρέπει να προσκομίσουν πιστοποιητικό με τα στοιχεία τους και με τον σκοπό του ταξιδιού.
Ήδη σε συζητήσεις που έχουν διεξαχθεί με το ΣΕΤΕ η εταιρεία «Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών» (ΔΑΑ) έχει προθυμοποιηθεί να διαθέσει εγκαταστάσεις του αεροδρομίου της Αθήνας οι οποίες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη διενέργεια ελέγχων σε ταξιδιώτες οι οποίοι φτάνουν στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ το Μάιο θα γίνουν νέες επαφές με τον πρωθυπουργό στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων για τη λήψη οριστικών αποφάσεων για την σταδιακή άρση των απαγορεύσεων, προκειμένου να λειτουργήσει σταδιακά υπό φυσιολογικές συνθήκες η οικονομία.
Τα μέτρα στήριξης των τουριστικών επιχειρήσεων
Για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των τουριστικών επιχειρήσεων ο ΣΕΤΕ έχει προτείνει την προσωρινή μείωση του ΦΠΑ στη διαμονή, την εστίαση και τις μεταφορές. Όπως είπε ο Γιάννης Ρέτσος οι υψηλοί συντελεστές ΦΠΑ επιβαρύνουν τον ελληνικό τουρισμό, φέρνοντας ως παράδειγμα τις μεταφορές στις οποίες ο ΦΠΑ ανέρχεται σε 24% την ώρα που στην Ισπανία και την Πορτογαλία είναι περίπου 10%.
Πρόσθεσε ότι η μείωση των συντελεστών ΦΠΑ μπορεί αρχικά να εφαρμοστεί προσωρινά και στη συνέχεια η κυβέρνηση να κρίνει εάν είναι σκόπιμο να παραταθεί ανάλογα με την εξέλιξη της κρίσης.
Σε ό,τι αφορά τη λήψη μέτρων ενίσχυσης της ρευστότητας, έως το τέλος της εβδομάδας θα κατατεθεί και η νομοθετική ρύθμιση για το voucher αντί επιστροφής προκαταβολής σε πελάτες που έχουν κάνει κρατήσεις για την προσεχή τουριστική περίοδο.
Με το voucher, το οποίο θα έχει διάρκεια 18 μηνών, θα έχουν τη δυνατότητα οι τουριστικές επιχειρήσεις να μεταθέτουν την κράτηση των πελατών τους για το μέλλον δίχως να χρειαστεί να τους αποζημιώνουν για τις κρατήσεις που έχουν κάνει. Σε περίπτωση παρέλευσης του 18μηνου δίχως να έχει γίνει χρήση του voucher από τους πελάτες τα χρήματα της προκαταβολής θα επιστρέφονται στον καταναλωτή.
Ο Γιάννης Ρέτσος εκτίμησε επίσης ότι οι ανάγκες σε κεφάλαιο κίνησης των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τουριστικό κλάδο θα ανέλθουν σε περίπου 10% του συνόλου των ταξιδιωτικών εισπράξεων το 2019, οι οποίες έφτασαν τα 18,15 δισ. ευρώ το 2019.
Οι τουριστικές επιχειρήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να εξασφαλίσουν ρευστότητα μέσω του προγράμματος που ετοιμάζει το υπουργείο Ανάπτυξης για την εγγύηση τραπεζικών δανείων σε ποσοστό 80%. Στο πρόγραμμα θα μπορεί να συμμετάσχει οποιαδήποτε επιχείρηση με ενήμερα δάνεια, ενώ το επιτόκιο θα κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα με εκείνο που προσφέρουν οι τράπεζες με μία μικρή επιβάρυνση λόγω της εγγύησης του Δημοσίου.
Για τις ανάγκες του προγράμματος έχει ήδη δεσμευθεί 1 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ και την Αναπτυξιακή Τράπεζα το οποίο σε πρώτη φάση αναμένεται να μοχλευθεί κατά περίπου 3,5 φορές. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ, το πρόγραμμα εγγυοδοσίας που θα υλοποιηθεί μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας αναμένεται να ενισχυθεί με τη δέσμευση ενός δισ. ευρώ ακόμα.
