Ο αγχωτικός και αρκετά καθιστικός σύγχρονος τρόπος ζωής είναι πηγή κινδύνου για την υγεία μας. Η ενασχόληση με ένα άθλημα είναι πραγματική διέξοδος, εκτόνωση και χαρά. Οι τραυματισμοί όμως ελλοχεύουν. Κακή προετοιμασία, υπερβολές και λάθη τεχνικής είναι οι κυριότερες αιτίες.
Το ποδόσφαιρο είναι το πλέον δημοφιλές άθλημα με αρκετά συχνούς όμως τραυματισμούς. Οι συχνότερα τραυματιζόμενες αρθρώσεις είναι το γόνατο(ρήξεις μηνίσκων, ρήξεις χιαστών και πλαγίων συνδέσμων, οστεοχόνδρινες βλάβες), η ποδοκνημική (διαστρέμματα, οστεόφυτα:αστράγαλος του ποδοσφαιριστή) και ο ώμος (ρήξη ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης, εξαρθρήματα), ενώ μυϊκές θλάσεις και σύνδρομο κοιλιακών-προσαγωγών δεν λείπουν από το πρόγραμμα.Ολο και περισσότερος κόσμος αθλείται σε γήπεδα ποδοσφαίρου 5χ5.Κακώσεις γόνατος και ρήξεις αχιλλείου τένοντα είναι οι συνηθέστεροι τραυματισμοί.
Στο μπάσκετ οι συχνότεροι τραυματισμοί αφορούν την ποδοκνημική (διαστρέμματα, ρήξεις συνδέσμων) και αποτελούν το 50% των τραυματισμών στο άθλημα.Γόνατο (πλάγιοι σύνδεσμοι, χιαστοί, μηνίσκοι). Χέρι (καρπός-δάκτυλα), σπονδυλική στήλη, ώμος , αγκώνας και πρόσωπο (θλαστικά τραύματα) παρουσιάζουν συχνά προβλήματα.
Στο βόλεϊ το νούμερο ένα πρόβλημα για τους αθλητές λόγω των επανειλημμένων αλμάτων είναι η τενοντίτιδα του επιγονατιδικού τένοντα (jumpers κnee), δηλαδή ο πόνος στον κάτω πόλο της επιγονατίδας στο σημείο που ενώνεται με τον τένοντα. Πρόσθιος επιγονατικός πόνος και χονδροπάθεια επιγονατίδας είναι επίσης συνηθισμένες καταστάσεις.Δεν λείπουν και στο βόλεϊ σύνθετοι τραυματισμοί (ρήξεις χιαστών και μηνίσκων, κακώσεις χόνδρου) και προβλήματα στους ώμους (τενοντίτιδα τενόντιου πετάλου στροφέων, σύνδρομο προστριβής, αστάθειες, ρήξεις επιχειλίου χόνδρου, τενοντίτιδα μακράς κεφαλής δικεφάλου). Κατάγματα κόπωσης κυρίως στο 3ο και 4ο μετατάρσιο και πελματιαία απονευρωσίτιδα, είναι συχνά προβλήματα..
Παίκτες που σκύβουν εμπρός χωρίς να λυγίζουν τα γόνατα για να φθάσουν την μπάλα τραυματίζονται στις ιερολαγόνιες αρθρώσεις, η κακή τοποθέτηση των χεριών στο block προκαλεί θλάσεις και κατάγματα στα μετακάρπια, στα δάκτυλα και στους εκτείνοντες τένοντες των δακτύλων, ενώ οι γρήγορες πλάγιες μετατοπίσεις με στροφή του κορμού προκαλούν συχνά κακώσεις στις μικρές αρθρώσεις της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
Στην κολύμβηση οι ευπαθείς αρθρώσεις είναι ο ώμος κυρίως (τένοντες στροφέων και δικεφάλου), το γόνατο (έσω πλάγιος σύνδεσμος, επιγονατιδομηριαίος πόνος, σύνδρομο έσω υμενικής πτυχής) και το πόδι (κυρίως τενοντίτιδα των εκτεινόντων).
Στους αθλητές στίβου τραυματίζονται συνήθως (αναλόγως με το άθλημα βεβαίως) τα κάτω άκρα. Κατάγματα κόπωσης στους δρομείς, τενοντίτιδες αχιλλείου και επιγονατιδικού τένοντα στους σπρίντερ, κακώσεις γόνατος, ποδοκνημικής και υπερπλατίου νεύρου στους άλτες, κακώσεις ώμου και θώρακος στους ρίπτες είναι συνηθισμένοι τραυματισμοί. Κακώσεις σπονδυλικής στήλης και θλάσεις (κυρίως οπισθίων μηριαίων) δεν είναι σπάνιες καταστάσεις. Οι σκιέρ τραυματίζονται συνήθως στο γόνατο (ρήξεις χιαστών συνδέσμων), στη σπονδυλική στήλη, στον αντίχειρα του χεριού (ρήξη ωλένιου πλάγιου συνδέσμου), στην ποδοκνημική και την ακρωμιοκλειδική άρθρωση του ώμου.Στο golf συνήθως δημιουργούνται προβλήματα στους ώμους, στη σπονδυλική στήλη και στον αγκώνα (golfer’s elbow). Λάθη στην τεχνική κυρίως στο swing είναι η κυριότερη αιτία.
Στο tennis συνήθως υποφέρει ο αγκώνας λόγω τενοντίτιδας των εκτεινόντων μυών (tennis elbow) ενώ δεν λείπουν τραυματισμοί στο γόνατο, στη ποδοκνημική, στους ώμους και στην σπονδυλική στήλη.Kατά το jogging δημιουργούνται συχνά τενοντίτιδες και χονδροπάθεια επιγονατίδας στο γόνατο ιδίως αν αυτό γίνεται σε άσφαλτο και όχι σε χόρτο, χώμα η tartan στίβου όπως θα έπρεπε.Επίσης σύνδρομο προστριβήςλαγονοκνημιαίας ταινίας αν το τρέξιμο γίνεται σε έδαφος με κλίση.
ΠΡΟΛΗΨΗ: Το θέμα της «πρόληψης τραυματισμών» αφορά κυρίως στους αθλούμενους και όχι τους αθλητές, αφού γι’αυτούς υπάρχει (ή θα έπρεπε να υπάρχει) ολόκληρη ομάδα ειδικοτήτων (ορθοπαιδικός, αθλητίατρος, εργοφυσιολόγος, φυσικοθεραπευτής, χειροπράκτωρ, διαιτολόγος, ψυχολόγος) υπεύθυνη για την προετοιμασία, απόδοση και αποκατάστασή τους.Οι κύριες κατευθυντήριες γραμμές πρόληψης είναι:
1.Ιατρικός έλεγχος πριν αρχίσετε ένα άθλημα (οπωσδήποτε καρδιολογική και ορθοπαιδική εκτίμηση).
2.Διατήρηση σωστού σωματικού βάρους και ενός επιπέδου φυσικής κατάστασης πριν το αγαπημένο μας άθλημα (περπάτημα η ελαφρύ jogging, διατάσεις, ασκήσεις με λάστιχα η βάρη για τις βασικές μυικές ομάδες).
3.Διατάσεις πριν και μετά την άθληση.
4.Οχι ακραίες και υπερβολικές κινήσεις.
ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ είναι: Πάγος (όχι απευθείας στο δέρμα) κάθε 2-3 ώρες από 20 λεπτά για 48 ώρες, επίδεση σφικτά, όχι χρήση του σκέλους και ανύψωσή του.Αν ο πόνος επιμένει τότε η κατάσταση πρέπει να εκτιμηθεί από εξειδικευμένο σε αθλητικές κακώσεις Ορθοπαιδικό.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ: Ο εξειδικευμένος ιατρός θα συστήσει την κατάλληλη θεραπεία είτε συντηρητικά(φυσικοθεραπεία, φάρμακα, ανάπαυση) είτε χειρουργικά. Η αντιμετώπιση της ρήξης του προσθίου χιαστού συνδέσμου του γόνατος σε νέα άτομα είναι κυρίως χειρουργική με αρθροσκοπική μέθοδο.Δύο είναι τα σημαντικά στοιχεία: α) η επιλογή του μοσχεύματος, β) η επιλογή της μεθόδου καθήλωσης και συγκράτησης του μοσχεύματος.Αυτό γίνεται εκτιμώντας πολλούς παράγοντες:ηλικία, σωματότυπο, φύλο, είδος αθλήματος, επίπεδο άθλησης,η επίπεδο καθημερινής δραστηριότητας, συχνότητα και αναγκαιότητα άθλησης, πίεση χρονική επιστροφής στο άθλημα, φιλοσοφία ζωής.Ο χειρουργός πρέπει να γνωρίζει όλες τις μεθόδους και να επιλέγει την κατάλληλη ως πρός τον τραυματία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΥΚΑΣ
Ορθοπαιδικός Χειρουργός Αθλητικών Κακώσεων και Αναγεννητικής Ιατρικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ
http://www.drtsoukas.com info@tsoukas-ortho.gr
