Υπάρχουν πολλές οπτικές ψευδαισθήσεις που “σπάνε” τον εγκέφαλο, αλλά υπάρχει μία που ξεχωρίζει.
Πρόκειται για μια περίεργη ψυχολογική κατάσταση που ονομάζεται Troxler's Fading ή Troxler's Effect (φαινόμενο Troxler) και μπορεί να εξηγήσει αυτή την οπτική ψευδαίσθηση.
Το φαινόμενο Troxler
Αυτό το φαινόμενο πήρε το όνομά του από έναν Ελβετό γιατρό και φιλόσοφο, τον Ignaz Paul Vital Troxler (1780-1866), ο οποίος το ανακάλυψε το 1804. Είναι ουσιαστικά ένα τέχνασμα της οπτικής μας αντίληψης, το οποίο περιγράφει τι συμβαίνει εάν εστιάσει κανείς το βλέμμα του σε ένα μόνο σημείο στο οπτικό πεδίο. Αρκούν 10 δευτερόλεπτα περίπου για να... δει κανείς τι θα συμβεί. Συγκεκριμένα, μπορεί οι εικόνες και τα χρώματα να εξαφανιστούν από την περιφερειακή σας όραση!
Η ψευδαίσθηση “Lilac Chaser”
Κοιτάξτε τον μαύρο σταυρό στο κέντρο της εικόνας και οι χρωματιστοί κύκλοι που μοιάζουν να αναβοσβήνουν ο ένας μετά τον άλλο θα εξαφανιστούν σε λίγα δευτερόλεπτα. Το γκρίζο φόντο και ο σταυρός θα παραμείνουν εκτός αν ανήκετε στην μειοψηφία εκείνων που θα δουν επίσης ένα κινούμενο μπλε-πράσινο κύκλο. Μπορεί ακόμη και να παρατηρήσετε μια δέσμη πράσινων κηλίδων όταν απομακρύνετε τα μάτια σας μετά από λίγο.
Πώς λειτουργεί το φαινόμενο Troxler
Η έρευνα δείχνει ότι η επίδραση σχετίζεται με το πώς κάποιοι νευρώνες, οι οποίοι είναι σημαντικοί για την αντίληψη των οπτικών ερεθισμάτων, λειτουργούν στο οπτικό σύστημα. Τα σταθερά/αμετάβλητα οπτικά ερεθίσματα τελικά θα εξαφανιστούν από αυτό που αντιλαμβανόμαστε, ενώ ο εγκέφαλος θα “γεμίσει” τις περιοχές όπου ήταν κάποτε αυτά τα ερεθίσματα με τις οπτικές πληροφορίες του πλαισίου (π.χ. το γκρι χρώμα στην προκειμένη περίπτωση). Το εφέ γίνεται πιο έντονο εάν η εικόνα ερεθίσματος έχει χαμηλή αντίθεση ή είναι θολή.
Αν και οι σχετικές μελέτες έδειξαν ότι το φαινόμενο δεν συμβαίνει μόνο στα μάτια, αλλά εν μέρει και στον εγκέφαλο, δεν υπάρχει ακόμη οριστική εξήγηση για όλα όσα εμπλέκονται σε αυτό το ασυνήθιστο οπτικό φαινόμενο.
Ένα άλλο παράδειγμα του φαινομένου Troxler: Εστιάστε στο κέντρο της εικόνας για περίπου 10 δευτερόλεπτα:
