O καρκίνος του μαστού στον άνδρα δεν είναι συχνός. Περίπου το 1% όλων των καρκίνων μαστού συναντάται στους άνδρες. Λόγω της σπανιότητας, οι γνώσεις μας προέρχονται από τον γυναικείο καρκίνο του μαστού. Η ηλικία εμφάνισης είναι κατά μέσο όρο τα 72 έτη.
Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες κινδύνου για εμφάνιση καρκίνου μαστού σε άνδρα είναι γενικά η δυσαρμονία οιστρογόνων – τεστοστερόνης με αύξηση των οιστρογόνων και ανεπάρκεια προγεστερόνης. Αυτό συµβαίνει συχνά σε διαταραχή ηπατικής λειτουργίας, σε κίρρωση ήπατος και ηπατοκυτταρικό καρκίνωµα.
Η παχυσαρκία και η γρήγορη αύξηση του βάρους θεωρείται επίσης παράγοντας κινδύνου, λόγω της αύξησης των κυκλοφορούντων οιστρογόνων.
Ισχυρός παράγοντας κινδύνου είναι η γονιδιακή µετάλλαξη σε συγκεκριµένα γονίδια.
Έως και 15% των ανδρών με καρκίνο μαστού παρουσιάζουν μετάλλαξη στο BRCA2 και σπανιότερα στο BRCA1. Οι άνδρες με ιστορικό στην οικογένεια καρκίνου μαστού σε γυναίκα έχουν 2,5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν. Για τον λόγο αυτόν, σε περίπτωση ανδρικού καρκίνου συστήνεται γενετική συμβουλευτική και γονιδιακός έλεγχος.
Παρουσιάζεται συνήθως σαν σκληρή μάζα, ανώδυνη, τις περισσότερες φορές κοντά στη θηλαία άλω, αλλά σε έκκεντρη θέση. Σε μεγάλο ποσοστό έχουμε διογκωμένους λεμφαδένες λόγω διήθησης.
Διάγνωση
Διαγνωστικά διενεργούμε, όπως και στις γυναίκες, μαστογραφία και υπερηχογράφημα. Μια ψηλαφητή μάζα δεν είναι πάντα καρκίνος. Μπορεί να είναι γυναικομαστία, ψευδογυναικομαστία, φλεγμονή, λίπωμα, ψευδοαγγειωματώδης υπερπλασία, αλλά όχι ινοαδένωµα, που είναι συχνό στις γυναίκες. Ο συχνότερος ιστολογικός τύπος είναι το πορογενές διηθητικό καρκίνωμα, είναι καρκίνοι ορμονοεξαρτώμενοι και συνήθως HER2 αρνητικοί.
Αντιμετώπιση
Στο 70% των περιπτώσεων γίνεται μαστεκτομή λόγω ανατομίας του ανδρικού μαστού, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχει γίνει και χειρουργείο διατήρησης μαστού, με συνοδό ακτινοθεραπεία. Η επιλογή γίνεται με τα κριτήρια που ισχύουν για τον γυναικείο καρκίνο μαστού, δηλαδή το μέγεθος του όγκου σε σχέση με τον μαστό και βεβαίως την επιθυμία του ασθενούς. Δεδομένου ότι οι περισσότεροι όγκοι στον άνδρα είναι πίσω από τη θηλή, η μαστεκτοµή είναι η πλέον ενδεδειγμένη επέμβαση.
Σχετικά με τον έλεγχο της μασχάλης, εφόσον έχουμε ψηλαφητούς λεμφαδένες, γίνεται λεμφαδενικός καθαρισμός, ενώ σε ψηλαφητικά και απεικονιστικά αρνητικούς λεμφαδένες έχει δοκιμαστεί η βιοψία φρουρού λεμφαδένα, με επιτυχία.
Η συστηματική θεραπεία μπορεί να είναι η χημειοθεραπεία, σε θετικούς λεμφαδένες ή όταν ο καρκίνος δεν είναι ορμονοεξαρτώμενος. Τα κριτήρια επιλογής συστηματικής θεραπείας είναι τα ίδια όπως στις γυναίκες.
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, δηλαδή στους ορμονοεξαρτώμενους καρκίνους, γίνεται ορμονοθεραπεία με πρώτη επιλογή την ταμοξιφαίνη για 5 χρόνια. Οι αναστολείς αρωµατάσης δεν είναι τόσο αποτελεσματικοί όσο στις γυναίκες.
Οι συχνότερες ανεπιθύµητες ενέργειες της ορμονοθεραπείας είναι η αύξηση του βάρους, οι εξάψεις, η μείωση της libido και η αλλαγή στη διάθεση.
Η πρόγνωση είναι ανάλογη του σταδίου της νόσου και των βιολογικών χαρακτηριστικών του όγκου.
