Σήμερα, γνωρίζουμε αρκετά για το πώς ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται τα οπτικά ή ακουστικά ερεθίσματα και όπως διαπιστώνουν καθημερινά οι νευροεπιστήμονες υπάρχει εντυπωσιακή ομοιομορφία στη βασική αρχιτεκτονική των επιμέρους «διαμερισμάτων» του εγκεφαλικού φλοιού, τα οποία επεξεργάζονται τα νευρικά σήματα που φτάνουν από τα διάφορα αισθητηριακά όργανα: τις νευρικές ώσεις που αντιστοιχούν π.χ. σε οπτικά, ακουστικά, οσφρητικά ερεθίσματα.
Συνήθως, κάθε «διαμέρισμα» αναλύει και απαντά αποκλειστικά και με τρόπο εξειδικευμένο στα σήματα εισόδου που φτάνουν από ένα αισθητήριο όργανο μέσω συγκεκριμένων εγκεφαλικών οδών (οπτική, ακουστική οδός κ.ο.κ.).
Τι γίνεται όμως, όταν αυτές οι αισθητικές οδοί, τα εγκεφαλικά καλώδια που μεταφέρουν τις διαφορετικές αισθητικές πληροφορίες, διασταυρώνονται;
Οταν δηλαδή τα σήματα εισόδου δεν ακολουθούν την προδιαγεγραμμένη πορεία τους αλλά, από λάθος, φτάνουν και σε μη φυσιολογικούς παραλήπτες;
Για παράδειγμα, όταν ένα οπτικό ερέθισμα καταλήγει στον ακουστικό φλοιό ή το αντίστροφο;
Τότε εμφανίζονται τα περίεργα φαινόμενα της συναισθησίας: τα συναισθητικά άτομα βλέπουν χρώματα όταν ακούνε κάποιους ήχους ή, σπανιότερα, ακούνε ήχους ή βλέπουν χρώματα όταν γεύονται ή μυρίζουν κάτι.
Η συναισθησία είναι ένα νευρολογικό φαινόμενο κατά το οποίο δύο αισθήσεις «μιξάρονται», δημιουργώντας ένα ερέθισμα που κανονικά θα προέκυπτε από διέγερση άλλων αισθήσεων.
Αυτό σημαίνει ότι ένας συναισθητικός μπορεί να «ακούει» οσμές και να «μυρίζει» ήχους. Π.χ. η Δευτέρα είναι μπλε, ενώ ο αριθμός «1» είναι κόκκινο.
Μπορεί να ακούγεται «περίεργο», ωστόσο, οι περισσότεροι συναισθητικοί θεωρούν τις συνδέσεις που κάνουν φυσιολογικές. Η Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ υποστηρίζει πως το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει συναισθησία, ανάμεσά τους ο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ, ο Φάλερ Ουίλιαμς και η Μέριλιν Μονρόε.
«Για κάθε χρώμα, υπάρχει ένας ήχος, ένας κραδασμός, ένα μέρος του ανθρώπινου σώματος, ένας αριθμός, ένα μουσικό σημείωμα», είχε δηλώσει ο Φάρελ Ουίλιαμς, στο Psychology Today.
Ο καθένας με συναισθησία μπορεί να αντιληφθεί με διαφορετικό τρόπο μια έννοια. Οπως αναφέρει ο Independent υπάρχουν περίπου 60 διαφορετικές αντιλήψεις. Για παράδειγμα, ο Ιούλιος για τον έναν μπορεί να έχει κίτρινο χρώμα, ενώ για κάποιον άλλον μπλε.
Πρόσφατες μελέτες διαπιστώνουν πως η συναισθησία σχετίζεται με ορισμένα γονίδια και οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι είναι κληρονομική.
Η ακριβής, όμως, αιτία είναι άγνωστη.
Η πιο συνηθισμένη συναισθησία είναι η σύνδεση των λεγομένων με τα χρώματα, κάτι που σημαίνει ότι ίσως περιοχές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για τη γλώσσα και την επεξεργασία του χρώματος έχουν συγχωνευτεί ελαφρώς.
Η συναισθησία δεν μπορεί να περιοριστεί, καθώς είναι μια αυτόματη νευρολογική κατάσταση.
Ο Σάιμον Μπάρον-Κοέν, ο οποίος διεξάγει σχετική έρευνα, υπογραμμίζει ότι αποτελεί μια φυσιολογική εμπειρία, που τυχόν αφαίρεσή της μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Οπως λέει χαρακτηριστικά, θα είναι σαν να στερεί τη λογική από αυτούς τους ανθρώπους.
