Το εμφύσημα και μια πνευμονική κατάσταση γνωστή και ως χρόνια βρογχίτιδα (επίμονος βήχας με φλέγμα). Είναι και τα δύο χαρακτηριστικά μιας κοινής πνευμονικής νόσου που ονομάζεται Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Το εμφύσημα προκαλείται γενικά από το κάπνισμα τσιγάρων ή τη μακροχρόνια έκθεση σε ορισμένους βιομηχανικούς ρύπους ή σκόνες. Ένα μικρό ποσοστό των περιπτώσεων προκαλείται από οικογενειακή ή γενετική διαταραχή, την ανεπάρκεια άλφα-1-αντιτρυψίνης. Αν και οι κατεστραμμένοι αεραγωγοί δεν αναγεννιούνται και δεν υπάρχει θεραπεία, το εμφύσημα μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί.
Τα συμπτώματα του εμφυσήματος περιλαμβάνουν:
- αρχικά δύσπνοια κατά την άσκηση και εν τέλει δύσπνοια σχεδόν όλη την ώρα (όταν έχει προχωρήσει η νόσος)
- ευαισθησία σε λοιμώξεις στο στήθος
- βήχας με παραγωγή φλέγματος
- κούραση
- στήθος σε “σχήμα βαρελιού” (από την επέκταση του θώρακα προκειμένου να χωρέσουν οι διογκωμένοι πνεύμονες)
- κυάνωση (μια μπλε απόχρωση στο δέρμα) λόγω έλλειψης οξυγόνου
- Κατεστραμμένοι αεραγωγοί και πνεύμονες
Μετά από επανειλημμένη έκθεση σε χημικά ερεθιστικά, όπως καπνός τσιγάρων, οι δίοδοι αέρα και οι αερόσακοι των πνευμόνων φλεγμαίνουν και καταστρέφονται.
Οι αεραγωγοί των υγιών πνευμόνων έχουν ελαστικές ιδιότητες, αλλά στους πνεύμονες που εκτίθενται επανειλημμένα σε ερεθισμούς, οι αεραγωγοί χάνουν την ελαστικότητά τους και γίνονται πυκνότεροι και πρησμένοι. Αυτό το πρήξιμο σημαίνει ότι η δίοδος του αέρα γίνεται στενότερη.
Εάν το ίδιο άτομο έχει επίσης χρόνια βρογχίτιδα (συνεχιζόμενη φλεγμονή της επένδυσης των βρογχικών σωλήνων), η παρουσία βλέννας μπορεί να συμβάλει περαιτέρω στη στένωση των διόδων του αέρα και στην απόφραξη των αερόσακων, μειώνοντας την ικανότητά τους να λειτουργούν. Καθώς μειώνεται ο αριθμός των λειτουργικών αερόσακων, ο αριθμός των τριχοειδών που συντηρούν τις κατεστραμμένες κυψελίδες μειώνεται επίσης σταδιακά.
Αυτές οι αλλαγές έχουν ως αποτέλεσμα:
- μερική απόφραξη των διόδων που επιτρέπουν στον αέρα να περάσει, τόσο κατά την εισπνοή όσο και κατά την εκπνοή
- μειωμένη ικανότητα για τους πνεύμονες να εξαγάγουν το οξυγόνο από τον εισπνεόμενο αέρα
Αυτό σημαίνει ότι το άτομο πρέπει να αναπνέει πιο έντονα για να πάρει αρκετό οξυγόνο.
Οι επιπλοκές του εμφυσήματος μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πνευμονία: Πρόκειται για λοίμωξη των κυψελίδων και των βρογχιολιών. Τα άτομα με εμφύσημα είναι πιο επιρρεπή σε πνευμονία
- Κατάρρευση πνεύμονα: Ορισμένοι πνεύμονες αναπτύσσουν μεγάλες “τσέπες” αέρα (bullae), οι οποίες μπορεί να σκάσουν, με αποτέλεσμα το ξεφούσκωμα των πνευμόνων (που ονομάζεται επίσης πνευμονοθώρακας)
- Καρδιακά προβλήματα: Οι κατεστραμμένες κυψελίδες, ο μειωμένος αριθμός τριχοειδών αγγείων και τα χαμηλότερα επίπεδα οξυγόνου στη ροή του αίματος μπορεί να σημαίνει ότι η καρδιά πρέπει να αντλεί πιο έντονα για να μετακινήσει το αίμα στους πνεύμονες. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να προκαλέσει σημαντική πίεση στην καρδιά.
Εμφύσημα: Διάγνωση
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, συμπεριλαμβανομένου του εμφυσήματος, διαγιγνώσκεται κυρίως χρησιμοποιώντας ένα τεστ πνευμονικής λειτουργίας που ονομάζεται σπιρομέτρηση.
Εμφύσημα: Αντιμετώπιση
Δεν υπάρχει θεραπεία για το εμφύσημα, αλλά είναι διαχειρίσιμο. Η κατάλληλη αντιμετώπιση μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής σας και να σας βοηθήσει να μείνετε εκτός νοσοκομείου.
Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει:
- Διακοπή του καπνίσματος άμεσα, οριστικά και απόλυτα: Αυτή είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια και το εμφύσημα
- Αποφυγή άλλων ατμοσφαιρικών ρύπων
- Αναπνευστικά (πνευμονικά) προγράμματα αποκατάστασης
- Παροχή οξυγόνου στην αναπνοή (σε προχωρημένες περιπτώσεις)
- Φάρμακα όπως: αντιφλεγμονώδη, βρογχοδιασταλτικά, αντιβιοτικά και για την χαλάρωση του φλέγματος
- Τεχνικές διαχείρισης του στρες
- Ήπια, τακτική άσκηση για βελτίωση της συνολικής φυσικής κατάστασης
- Αντιγριπικός εμβολιασμός (ετησίως) και εμβολιασμός για τον πνευμονιόκοκκο για προστασία έναντι ορισμένων τύπων αναπνευστικών λοιμώξεων
